De planeten zien bij het Planetarium
Het zonnestelsel in huis
In de woonkamer van een prachtig Fries grachtenhuis in Franeker bevindt zich het oudst nog werkende planetarium ter wereld. Dit nauwkeurig bewegend model van het zonnestelsel werd gebouwd tussen 1774 - 1781 door de wolkammer Eise Eisinga.
Het einde der tijden?
Op 8 mei 1774 vond een samenstand van planeten plaats. Er werd beweerd dat deze planeten op elkaar zouden botsen, waardoor de aarde uit haar baan geslingerd zou worden en in de zon zou verbranden. Eise Eisinga wilde laten zien dat er geen reden voor paniek was.
Elke dag actueel
Alle planeten bewegen in dezelfde tijd rond de zon als in de werkelijkheid; Mercurius in 88 dagen, de aarde in één jaar en Saturnus in meer dan 29 jaar! Tot op de dag van vandaag kan de actuele stand van de planeten worden afgelezen. Daarnaast bouwde Eise Eisinga allerlei speciale klokken die dag, datum, opkomst en ondergang van zon en maan, beweging van de sterrenhemel en tal van andere verschijnselen laten zien.
10.000 spijkers, eikenhout en 9 gewichten!
Dit alles wordt in beweging gebracht door een indrukwekkend raderwerk van houten hoepels en schijven met 10.000 handgesmede spijkers als tanden. Een slingerklok en negen gewichten stuurt dit raderwerk aan.
Heelal in beeld
Daarnaast is er een uitgebreide verzameling van historische astronomische instrumenten te bewonderen. Ook schenkt het Planetarium ruimschoots aandacht aan de moderne sterrenkunde en ruimteonderzoek.
Onderwijs
Voor zowel het basis- als het voortgezet onderwijs wordt bij een bezoek gratis lesmateriaal beschikbaar gesteld.
Iedere bezoeker krijgt uitleg in de planetariumkamer!
Openingstijden:
- Het gehele jaar:
- dinsdag t.m. zaterdag 10.00 - 17.00 uur
- zondag 13.00 - 17.00 uur
- tussen 1 april en 31 oktober ook: maandag 13.00 - 17.00 uur
Reizen - artikelen en links