Dagtochtjes
Magic Ice Madurodam
tot en met 7 mei 2006
Tot met zondag 7 mei 2006 vindt er in Madurodam een spectaculaire expositie plaats: 'Magic Ice Madurodam'. Een team van achttien Chinese ijskunstenaars uit Harbin (Volksrepubliek China) heeft 2000 ijsblokken omgetoverd in enorme sculpturen.
Rembrandt in stad van ijs
In de expositiehal van Madurodam is een stad van ijs verrezen met karakteristieke Nederlandse en Chinese gebouwen, zoals het Haagse Binnenhof met de Gouden Koets, een drakenboot en zelfs een kleine 'afhaalchinees' en een glijbaan voor de kinderen. In het kader van Rembrandts 400e geboortejaar is er ook een levensgrote Nachtwacht uit ijs gebeeldhouwd.
Het is inmiddels ijzig koud in Madurodam. De expositie vindt plaats in een hal van zo'n 1000 m², waar de temperatuur permanent op -10 °C wordt gehouden door grote koelaggregaten. Het dragen van warme kleren wordt aangeraden. Bij de ingang van de hal worden bodywarmers te leen aangeboden.
IJsbeeldhouwen in China
Ice carving, ofwel bingdiao, is een kunst die in de wintermaanden in het verre noorden van China beoefend wordt. De kunstwerken worden door de lokale bewoners ijslantaarns genoemd. Lang geleden begonnen vissers uitgeholde ijsblokken te gebruiken als lampenkappen rondom hun kaarsen, om zo te voorkomen dat de wind het kaarslicht zou doven. Deze ijsuithollingen zijn de primitieve voorlopers van de tegenwoordige kunstvorm. De inwoners van Harbin, hoofdstad van de meest noordelijke provincie Heilongjiang, organiseerden de eerste moderne show van IJslantaarns in 1963. Zij maakten met behulp van mallen verschillende modellen en verlichtten deze met daar binnenin geplaatste kaarsen. Het bleek een groot succes, een traditie was geboren. Sinds die tijd houdt men elk jaar een IJsfestival, dat duurt van Chinees Nieuwjaar tot en met het traditionele Chinese Lantaarn festival (midden februari). In de loop der jaren werd een en ander op steeds grotere schaal georganiseerd en ontwikkelde het ijsbeeldhouwen zich tot een heel bijzondere kunstvorm. Naast de traditionele ijslantaarns worden er in Harbin ook paviljoens, bruggen en torens uit ijs gemaakt. Complete ijslandschappen ontstaan er, met glimmende bergtoppen, kristallen bomen, glinsterende vogels en andere dieren. Ook maken de ijsbeeldhouwers vaak bekende scènes na van opera's en toneelstukken.
IJsblokken
2000 ijsblokken van elk 100x50x25 cm groot en per stuk 115 kilo zijn nodig voor het maken van circa veertig ijsbeelden in Madurodam. In totaal wordt er zo'n 230 ton ijs gebruikt. Gedurende bijna drie weken werken twintig Chinese kunstenaars aan de ijsbouwwerken, in een overdekte hal waar een constante temperatuur heerst van -10 °C.
Voor ijsbeeldhouwen is ijs van goede kwaliteit nodig: hard en met een hoge mate van transparantheid. Het moet verschoond zijn van takjes, scheuren of zichtbare littekens aan de oppervlakte en het mag geen luchtbobbels bevatten. In Noord-China zijn de bevroren rivieren in de winter leveranciers van vele ijsblokken. In Nederland valt daar nauwelijks op te rekenen. Voor de expositie in Madurodam is kunstmatig geproduceerd ijs gebruikt, afkomstig uit Groot-Brittannië. Dit ijs heeft een mooie kleur en is kristalhelder. Het is per koelcontainer naar Madurodam gebracht. Met een vorkheftruck wordt het ijs vervolgens de expositiehal in gebracht.
Aanpak
De menshoge ijsbeelden zoals ze in Madurodam zijn gemaakt, vergen een speciale aanpak. Voor één beeld zijn meerdere ijsblokken nodig, die eerst op de goede plaats moeten worden gelegd of, als de sculptuur dat vereist, rechtop gezet. Naderhand zijn de zware sculpturen niet meer te verschuiven. Een belangrijke techniek is het samenvoegen van de ijsblokken, ofwel lijmen genoemd. De ijsblokken worden als het ware aan elkaar 'geplakt' met water dat onmiddellijk bevriest. Door het gewicht blijven de gestapelde blokken goed zitten.
Eerst worden de karakteristieke trekken van een figuur weergegeven door het hele beeld ruig te bewerken, dan pas worden de details aangebracht door middel van fijne lijnen in het ijs.
Exotisch gereedschap
Met een speciale ijstang worden de zware blokken op hun plaats gelegd. Het ruigere voorwerk gebeurt met behulp van kettingzagen en handzagen van soms meer dan een meter lang. Met passen en meten worden de fundamenten gelegd. Het fijnere gereedschap bestaat uit verschillende beitels; van platte, V-hoekige tot ronde soorten. Uiteraard variërend van grootte.
Lichteffecten
Helder ijs licht net zo op als glas. Door spotlights op en achter de beelden te richten of door gekleurde tl-buizen in de beelden aan te brengen, ontstaan sprookjesachtige lichteffecten. Een normale lamp geeft behalve licht ook veel warmte af, waardoor het ijs zou kunnen gaan smelten. De Chinese kunstenaars hebben speciaal voor de ijsbeelden een lamp ontwikkeld die koud blijft.
Openingstijden
'Magic Ice Madurodam' is te zien van 16 februari t/m 7 mei 2006. Madurodam is gedurende de expositie dagelijks geopend: 09.00 - 18.00 uur (23 maart t/m 7 mei 09.00 - 20.00 uur). Entreeprijzen: volwassenen € 12,50; kinderen 3-11 jaar € 9,00; kinderen 0-2 jaar gratis en 65+ € 11,50. Voor de expositie wordt geen toeslag gerekend. Een souvenirgids met uitleg over en foto's van de beelden is te koop bij de kassa en in de souvenirshop.
Tentoonstelling 2007: Het dierenrijk in ijs
Reizen - artikelen en links